بازی و انواع بازی های سنتی بخش دوم

بازی های سنتی چیست و انواع بازی های قدیمی ایران شتر سواری،آدیل مانج(پنجره بازی)،عمو زنجیرباف،کش بازی،کشتی چوخه،کشتی لوچه،کلاه پران،کوشک ملاقات،یه قل دوقل،هفت سنگ،وسطی می باشد.

علاقه مندان برای آشنایی بهتر در واژه های هم سایت میتوانید بخش دوم بازی های سنتی را مطالعه نمایید.

به صورت کلی می توان به خانواده ها توصیه کرد که حتما طی هفته کودکان شان را به پارک ها یا فضاهایی که بچه ها می توانندن در آنها بازی کنند، ببرند تا کمتر احساس تنهایی کنند چون امروزه دیگر مثل گذشته بچه ها در کوچه و خیابان با هم بازی نمی کنند و و الدین بچه هایشان را برای بازی به خارج از خانه نمی فرستند. به همین دلیل حداقل باید هفته ای یک بار بچه ها را همراهی و با آنها بازی های سنتی کنیم چون اگر آنها را در خانه تنها رها کنیم، روز به روز منزوی تر و تنها تر خواهند شد و در آینده هم روابط اجتماعی خوبی با دیگران نخواهند داشت.

١۵بازی های سنتی :

• شتر سوارى

شتر به دليل استقامت و توانايى هايى كه دارد تطابق بسيارى با شرايط اقليمى برخى از نقاط ايران يافته و نقش با ارزشى در معيشت، زندگى و حتى فراغت مردم منطقه دارد.

• آديل مانج (پنجره بازى)

در اين بازى به قيد قرعه، يكى از بازيكنان روى زمين نشسته و پاهاى خود را دراز مى كند، سپس همه بازيكنان تك به تك از روى پاهاى او مى پرند. در مرحله دوم پاشنه پاى خود را بر روى پنجه پاى ديگرش قرار مى دهد، افراد پرنده اين بار از روى دو پاى وى خواهند پريد. در مرحله سوم بازيكن نشسته يك دست خود «وجب باز شده» را بر روى دو پا قرار ميدهد و در مرحله چهارم ازدست ديگرش استفاده مى كند. اگر هر فردى هنگام پريدن، پايش به بدن فرد نشسته تماس پيدا كند بازنده شده و بايد جاى فرد نشسته بنشيند. این بازی یکی از بازی های سنتی هیجان انگیز است.

• عمو زنجير باف

شركت كنندگان دستهاى يكديگر را گرفته و نيم حلقه اى را تشكيل ميدهند، دونفر كه از قدرت و چابكى مناسبى برخوردار باشند بعنوان عمو زنجير باف و سرگروه انتخاب شده و در دو سر اين نيم حلقه قرار ميگيرند. سرگروه با همراهى ديگر بازيكنان، سوالاتى را بصورت آهنگين از عمو ميپرسد و عمو نيز پاسخ ميدهد. از این بازی می توان به عنوان یکی از بازی های سنتی خاطره انگیز یاد کرد.

• كش بازى

یکی از بازی های سنتی محیج است. روش آن اینگونه است که شركت كنندگان به دو گروه مساوى تقسيم ميشوند و به قيد قرعه افراد كنارى و ميانى مشخص ميشوند. حداقل سه نفر بايد در اين بازى شركت كنند دو نفر كه كش را به كمك پاهايشان بگيرند و يك نفر كه از روى كش بپرد. تعداد افراد مى تواند بيشتر هم باشد. افراد كنارى، كش و يا طنابى را كه دو سر آن به هم گره خورده و بصورت حلقه درآمده است را به دور پاى خود مى اندازند.

• كشتى چوخه

كشتى باچوخه در خراسان شمالى از تاريخچه كهنى برخوردار است و یکی از بازی های سنتی محبوب است و بيشتر در جشن هاى عروسى و برداشت محصول و يا بعنوان تفنن و سرگرمى انجام ميگيرد. اين بازى بعنوان ميراث آيينى منطقه در فهرست ملى ميراث معنوى كشور ثبت شده است. اين بازى ورزشى به مرور حالتى رسمى و قانونمند به خود گرفته و در فصول و مناسبت هاى مختلف برگزار ميشود. مهمترين اجراى آن، هرساله در روز ١۴ فروردين ماه با حضور بيش از ٧۰هزار نفر در محل گود چشمه زينل خان شهرستان اسفراين برگزار مي شود. در اين مراسم كه به “چهارده به در” نيز معروف است، پهلوان سال انتخاب ميشود.

• كشتى لوچو

كشتى در مناطق شمالى ايران رواج دارد و جز بازی های سنتی دوست داشتنی به حساب می آید و سرگرمى بسيارى از جوانان و مردان است. اساس اين كشتى بر اخلاق و اصول پهلوانى استوار است و روحيه مردانگى را اشاعه ميدهد، لذا احترام به حريف و عدم استفاده از فنون خشن، بخشى از قواعد بازى است.

شكل مسابقه اى آن بيشتر در اعياد مذهبى و ملى و قبل و بعد از نشا و يا پس از درو كردن شالى ونيز به هنگام تشكيل بازارهاى محلى و عروسيها ، انجام مى شود. متوليان مسابقه بيشتر پيشكسوتان و معتمدان محلى هستند.پس از تعيين زمان و مكان مسابقه به اهالى ساير بخشها و حتى شهرستانها اطلاع داده ميشود. هزينه برگزارى مراسم و جوايز، توسط اهالى تامين ميشود.

• كلاه پران

اين بازى یکی از بازی های سنتی جذاب است که در نقاط مختلف، داراى نامهاى متفاوتى است. زمين بازى به شكل مستطيل انتخاب شده و يكطرف آن دايره اى ترسيم مى كنند و در طرف ديگر، يك تيرك يا درختى نشان ميشود. ابتدا شركت كنندگان به دو گروه تقسيم ميشوند و به قيد قرعه يك تيم بعنوان مهاجم تيم ديگر بعنوان مدافع عمل ميكند.

• كوشك ملاق

شركت كنندگان به دو گروه تقسيم شده و به قيد قرعه، تيم خرك و تيم پرنده را تشكيل ميدهند. دو نفر از بازيكنان پرتوان تيم خرك، پشت به پشت خم شده و دست هاى هم را از ميان پاهايشان ميگيرند. فرد سوم نيز سر خود را ميان پاى اين دو نفر قرار داده و بصورت نيم خيز زانو ميزند. از این بازی می توان به عنوان یکی از بازی های سنتی محبوب یاد کرد.

• گرگم و گله مى برم

این بازی یکی از بازی های سنتی محبوب است که در آن از بين شركت كنندگان، دو نفر از چابكترين افراد بعنوان گرگ و چوپان انتخاب ميشوند، بقيه افراد در نقش بره، پشت چوپان صف ميكشند و لباس يكديگر را زنجيروار مى گيرند. گرگ روبه روى چوپان مى ايستد و افراد در نقش خود اشعارى را مى خوانند.

• لافند بازى

لافند بازى يكی از بازی های سنتی است كه بيشتر در استانهاى شمالى كشور اجرا ميشود. شكل حرفه اى اين بازى، نياز به تخصص و تمرين بسيار دارد. اين بازى به نام هاى رسن بازى ، دار بازى،ريسمان بازى،لافند بازى و بند بازى در ايران رواج داشته و غالبا در جشن هايى مانند عروسى، عيد نوروز، ختنه سوران و يا بازارهاى موسمى انجام مى گرديد و امروزه در برخى مراسم دولتى و يا جشنواره هاى محلى نيز انجام ميشود.

• خرسوز پالون سوز(خر پليس)

خرسوز پالون سوز(خر پليس) یکی از بازی های سنتی خاطره انگیز است که در آن بازيكنان به دو دسته مساوي تقسيم شده و هر دسته يكنفر را به عنوان سالار انتخاب مى كنند. به قيد قرعه يك تيم نقش خرك و تيم ديگر نقش سوار را بازى مى كنند. تيم خرك بازيكنان خود را به صورت خطى در كنار هم مى چيند و سالار آنها روى پشت آخرين بازيكن مى نشيند. تيم سوار بازيكنان خود را به صورت خطى در كنار هم مى چيند و سالار آنها روى پشت اولين بازيكن مى نشيند. سپس تيم سوار شروع به حمله به تيم خرك مى كند و سعى مى كند بازيكنان آنها را از هم جدا كرده و زير بغل بگيرد.

تيم خرك هم سعى مى كند با حفظ تعادل و همبستگى، حملات تيم سوار را دفع كند. اگر تيم سوار بتواند يك بازيكن از تيم خرك را بگيرد، آن بازيكن به تيم سوار منتقل مى شود و در صورت برعكس، بازيكن گرفته شده به تيم خرك منتقل مى شود. اگر تيم خرك بتواند سالار تيم سوار را بگيرد، بازى به پايان مى رسد و تيم خرك برنده مى شود و در صورت برعكس، بازى ادامه پيدا مى كند.

• نجات بازى

یکی دیگر از بازی های سنتی نجات بازی است که در آن شركت كنندگان به دو گروه تقسيم شده به قيد قرعه يك تيم به عنوان داروغه و يك تيم به عنوان دزد انتخاب و يك محل را به عنوان زندان انتخاب مى كنند. با اعلام آمادگى دو تيم، تيم دزد يه سرعت پراكنده مى شوند و تيم داروغه بايد افراد تيم دزد را گرفته و به زندان ببرند. اگر همه را بگيرند و زندانى كنند برنده بازى بوده و بازى دوباره به همان ترتيب تكرار و ادامه مى يابد.

این یکی از بازی های سنتی هیجان‌انگیز و سرگرم‌کننده است که نیاز به فضای باز و گسترده‌ای دارد. معمولاً در خیابان‌ها، پارک‌ها، میدان‌ها یا حتی روستاها اجرا می‌شود. تعداد شرکت کنندگان می‌تواند بین چهار تا بیست نفر باشد. هر چه تعداد بیشتر باشد، بازی جذاب‌تر می‌شود.

• وسطى

شركت كنندگان ياركشى كرده و به دو دسته تقسيم مى شوند و به قيد قرعه، مشخص مى كنند اول كدام گروه، وسط باشد. گروه برنده يا گروه كنارى نيز دو دسته مى شوند و هر دسته در يك طرف زمين بازى قرار مى گيرد. گروه كنارى سعى مى كند با پرتاب توپ به سمت ديگر، افراد وسط را هدف گيرد، افراد وسط هم سعى مى كنند با جا خالى دادن نگذارند توپ به آن ها برخورد كند.

هر كس ً مى گويند كه مورد اصابت توپ قرار گيرد از بازى بيرون مى رود. اگر كسى توپ را بدون تماس با بدن خود يا زمين در هوا بگيرد اصطلاحا ُل گرفته است، در برابر هر بل مى تواند يكى از يارانش را كه از بازى بيرون رفته، دوباره به وسط بياورد، يا امتياز را ذخيره كند تا اگر به توپ خورد، از بازى خارج نشود. اگر آخرين فرد وسط نيز سوخت، تيم كنارى و تيم وسطى، جاى خود را عوض مى كنند. از این بازی می توان به عنوان یکی از بازی های سنتی پر هیجان یاد کرد.

• هفت سنگ

ابتدا هفت عدد سنگ را روى هم مى چينند ، سپس شركت كنندگان به دو گروه مساوى تقسيم شده و به قيد قرعه، گروه آغاز كننده را مشخص مى كنند. گروه آغاز كننده يا گروه اول، در فاصله چند مترى از سنگها مى ايستد تا توپ را به سمت آن پرتاب كند، در اين بازى از انواع توپها حتى پارچه اى نيز استفاده مى كنند.

گروه دوم نيز پشت سنگها و در مقابل گروه اول مى ايستد. افراد گروه اول نوبت به نوبت، توپ را پرتاب مى كنند و سعى مى كنند سنگهاى كمترى را بريزند تا زودتر بتوانند جمع كنند، اگر توپ به سنگها اصابت نكند نفر بعدى پرتاب مى كند و اگر هيچ يك از افراد نتواند سنگها را بزند جاى تيم ها عوض مى شود اما اگر توپ به سنگها اصابت كرد و آنها پخش شدند، بازيكنان تيم دوم توپ را برداشته سعى مى كنند افراد تيم اول را كه قصد چيدن دوباره سنگ ها را دارند، با توپ بزنند.

هر بازيكنى كه توپ به او اصابت كند از بازى خارج مى شود، اگر همه بازيكنان تيم اول مورد اصابت توپ قرارگيرند بازنده مى شوند اما اگر قبل از آنكه همه افراد بسوزند، يكى از آنها بتواند سنگها را دوباره بچيند و بگويد هفت سنگ، تيم آنها برنده خواهد بود. از این بازی می توان به عنوان یکی از بازی های سنتی خاطره انگیز یاد کرد.

• يه قل دو قل

هر نفر پنج سنگ كوچك برداشته آنها را بالا مى اندازد و با پشت دست مى گيرد. هر كس سنگ بيشترى روى دستش ماند شروع كننده بازى است. نفر اول پنج سنگ خود را روى زمين پخش و يكى از آنها را به هوا مى اندازد، در همين حين به سرعت يكى از سنگهاى روى زمين را برداشته و آن يكى سنگ را در هوا ميگيرد. بدين صورت، همه سنگها را جمع ميكند. این بازی یکی از بازی های سنتی محبوب به حساب می آید.